Wanneer een gebouw verloren gaat door brand, gaat dit verder dan alleen het gebouw dat verloren gaat. Scholen vervullen een centrale rol in de samenleving: ze zijn plekken van leren en ontmoeten. Het is een plek waar een gemeenschap samenkomt en zorgt voor sociale cohesie en een identiteit voor de buurt.
De gevolgen van een brand in een schoolgebouw reiken dan ook verder dan de directe schade.
Meer dan een gebouw
Scholen hebben vaak een bredere maatschappelijke rol. Ze huisvesten buitenschoolse opvang, welzijnsorganisaties, taalklassen of sportactiviteiten. Ze zijn een ontmoetingsplek voor jong en oud, en dragen bij aan de sociale cohesie en identiteit van een buurt. Maar dat is nog niet alles. Als een schoolgebouw onbruikbaar wordt door brand is het noodzaak zo snel mogelijk een vervangende tijdelijke locatie te vinden. Wanneer een school wegvalt door brand, heeft dat invloed op de hele gemeenschap.
Hoe één brand een stadscentrum ontregelde: Belfast
Op 28 augustus 2018 werd het centrum van Belfast getroffen door een verwoestende brand in het monumentale Bank Buildings, waar een Primark was gevestigd en op dat moment gerenoveerd werd. Deze brand woedde dagenlang. Als gevolg van deze brand stortte het gebouw gedeeltelijk in en brandde het gebouw volledig uit. De schade bleek enorm. De herstelwerkzaamheden om het gebouw in oude glorie te herstellen, duurde maanden.
De economische impact was direct voelbaar: veertien omliggende winkels moesten sluiten, het aantal winkelbezoekers daalde met een derde, en het stadscentrum verloor ruim €3 miljoen aan inkomsten. Ook het openbaar vervoer merkte de gevolgen – het aantal passagiers nam met bijna 30% af. Maar het ging om meer dan cijfers. De brand trof het erfgoed, de levendigheid én het vertrouwen in het centrum als kloppend hart van de stad.
Als een school brandt, brandt een wijk
De impact van een schoolbrand is minstens zo ingrijpend. In de nieuwjaarsnacht van 2015 brandden twee basisscholen in Uden volledig af. Leerlingen moesten uitwijken naar andere scholen, lesmateriaal ging verloren en bewoners van een naastgelegen appartementencomplex werden geëvacueerd.
Ook in 2019, toen een brand uitbrak op de Dunfermline High School in Schotland, werd duidelijk hoe ver de gevolgen reiken. 1400 leerlingen moesten elders worden ondergebracht. Voor kwetsbare leerlingen was dit extra belastend. Tegelijkertijd ontstond er solidariteit: ondernemers stelden ruimtes beschikbaar, buurtbewoners zamelden geld in en er werden maaltijdvoorzieningen opgezet. Dit neemt echter niet weg dat ondanks de positieve reactie van de gemeenschap, de negatieve gevolgen van een schoolbrand nog vele malen groter zijn.
Brandveiligheid als maatschappelijke verantwoordelijkheid
Brandveiligheid op scholen is geen bijzaak. Door het grote aantal aanwezigen – vaak kinderen – zijn de risico’s op letsel hoger. Ontruimen is complexer en de schade kan ver strekkende gevolgen hebben. Daarom is het cruciaal om al bij het ontwerp te kiezen voor brandveilige materialen en bouwsystemen.
Scholen zijn vaak het middelpunt van een wijk – met functies die verder gaan dan onderwijs. Door brandveilig te bouwen, zorgen we ervoor dat deze voorzieningen ook in de toekomst beschikbaar blijven.
