Basisscholen behoren tot de categorie risicovolle gebouwen als het op brandveiligheid aankomt. Elke dag worden ze gebruikt door kinderen tot 12 jaar, een groep die bij een noodsituatie minder zelfstandig kan handelen. Hoewel kinderen doorgaans goed mobiel zijn, vergt een evacuatie tijd, begeleiding en duidelijke organisatie. Brandveiligheid moet daarom altijd bovenaan de agenda staan, zowel bij nieuwbouw als bij renovaties.
Wetgeving en normen: wat zegt de Belgische regelgeving?
In België is brandveiligheid in gebouwen vastgelegd via verschillende normen en regelgevingen. Naast het Algemeen Reglement op de Arbeidsbescherming (ARAB) en de basisnormen voor brandpreventie, gelden ook specifieke voorschriften voor onderwijsgebouwen. Deze regels bepalen onder meer:
- Brandcompartimentering: lokalen en ruimtes moeten zo ontworpen zijn dat een brand zich niet snel kan verspreiden;
- Vluchtroutes: evacuatiewegen moeten duidelijk aangeduid, vlot bereikbaar en veilig zijn;
- Materialen: gebruikte bouwmaterialen, zoals gevelbekleding of isolatie, mogen een brand niet versnellen of verergeren.
Verantwoordelijkheid van het schoolbestuur
Scholen zijn wettelijk verplicht een veilige leeromgeving te voorzien. Dat betekent dat ze hun gebouwen goed moeten onderhouden, risico’s tijdig moeten opsporen en de geldende brandveiligheidsvoorschriften strikt moeten naleven. Brandveiligheid is dus niet enkel een taak van architecten en aannemers, maar ook van het schoolbestuur zelf.
Belangrijkste aandachtspunten voor brandveilig bouwen
Brandveilig bouwen en renoveren vraagt meer dan enkel voldoen aan de minimumvereisten. Enkele cruciale elementen:
- Brandwerende constructie: het gebouw moet bij brand lang genoeg stabiel blijven om evacuatie mogelijk te maken en instorting te voorkomen;
- Beperken van branduitbreiding: door te werken met brandwerende materialen en het gebouw in compartimenten te verdelen;
- Veilige en goed ontworpen vluchtwegen: deze moeten breed genoeg, kort genoeg en duidelijk aangeduid zijn;
- Branddetectie en blusmiddelen: een goed werkend brandalarm en voldoende blustoestellen zijn onmisbaar;
- Brandwerende gevels of scheidingsmuren: om overslag van vuur naar andere delen van het gebouw of naburige gebouwen te vermijden.
De rol van de gevel in brandveiligheid
Bij brandveiligheid denken we vaak aan brandalarmen of nooduitgangen, maar ook de gevel speelt een essentiële rol. De juiste gevelbekleding helpt om:
- Brandoverslag tussen verdiepingen of compartimenten te voorkomen;
- Rookontwikkeling en het vrijkomen van brandend materiaal te beperken;
- De verspreiding van vuur langs de buitenzijde van het gebouw te vertragen.
Voor scholen is dit extra belangrijk: evacuatieroutes lopen vaak langs of door de gevel en het gebouw wordt intensief gebruikt door een kwetsbare groep.
Brandveiligheid stopt niet bij de oplevering
Brandveiligheid begint bij een doordacht ontwerp, maar blijft belangrijk gedurende de hele levensduur van een schoolgebouw. Het vraagt om een verantwoorde materiaalkeuze, regelmatig onderhoud en blijvende aandacht. De wettelijke normen vormen een noodzakelijke basis, maar echte veiligheid bereik men pas als scholen, ontwerpers en bouwpartners verder kijken dan wat verplicht is en kiezen voor oplossingen die het brandrisico tot een minimum beperken.
Wilt u graag meer weten over het bouwen of renoveren van brandveilige schoolgebouwen? Download dan onze gratis school brochure.
